Spadek po rodzicach – kto dziedziczy, w jakiej części, jak nabyć majątek spadkowy – dowiesz się z tego artykułu.
Stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach
Pierwszym krokiem w celu uregulowania spadku zawsze jest ustalenie, kto dziedziczy po kim i w jakim udziale (części).
Jeżeli wszyscy spadkobiercy są zgodni i mogą się stawić na czynność notarialną, zasadne jest sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia. Dokument ten określa, kto dziedziczy spadek i w jakim udziale (części). Natomiast jeżeli co do nabycia spadku istnieje spór albo nie wszyscy spadkobiercy mogą się stawić u notariusza, w takiej sytuacji pozostaje złożenie wniosku do sądu.
Zasady dziedziczenia ustawowego regulują przepisy Kodeksu cywilnego. Natomiast w przypadku sporządzenia testamentu zasady dziedziczenia określa testament.
Kto pierwszy dziedziczy spadek po rodzicach?
Kolejność dziedziczenia ustawowego określają przepisy Kodeksu cywilnego.
Zasadą dziedziczenia ustawowego jest, że spadek po rodzicach dziedziczą w pierwszej kolejności ich dzieci. Jeżeli któreś z dzieci nie dożyło otwarcia spadku, wówczas jego udział w spadku po rodzicach dziedziczą jego dzieci.
W przypadku, gdy do spadku powołani w ten sposób będą małoletni, w niektórych przypadkach może się okazać konieczna zgoda sądu na nabycie, względnie odrzucenie spadku przez małoletniego.
Od 23.11.2023 r. za niegodnego może być uznany także spadkobierca, który nie sprawuje obowiązku pieczy nad rodzicami, wynikającego z obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się przez rodziców i dziecko. Zachowanie polegające na zaniedbywaniu i braku opieki nad rodzicami musi mieć jednak miejsce od tej daty.
Czy spadek po rodzicach przechodzi automatycznie na dzieci?
W przypadku odrzuceniu spadku po rodzicach, spadek przechodzi automatycznie na dzieci (także małoletnie). W ciągu 6 miesięcy mają one możliwość przyjęcia lub odrzucenia spadku. Jeżeli nie złożą żadnego oświadczenia w tym zakresie, przyjmą spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Ile należy się spadku po rodzicach?
Jeżeli drugie z rodziców jest małżonkiem zmarłego i pozostaje przy życiu, wówczas spadek nabywa on oraz dzieci zmarłego w częściach równych. Jednak, udział małżonka pozostałego przy życiu nie może być niższy niż 1/4.
Jeżeli natomiast rozpatrujemy spadek po obydwu rodzicach, wówczas najczęściej ich dzieci będą go dziedziczyły w częściach równych.
Czy można przekazać spadek po rodzicach rodzeństwu?
Spadek po rodzicach można przekazać rodzeństwu. Jeżeli jeszcze nie upłynęło 6 miesięcy od śmierci rodziców, możliwe jest odrzucenie spadku w imieniu swoim i swoich małoletnich zstępnych. Wówczas zachodzi sytuacja taka, jakby ten, który odrzucił spadek nie dożył śmierci spadkodawcy. Przy tej metodzie należy dokładnie przewidzieć czy jeżeli odrzucimy spadek, ostatecznie rzeczywiście otrzyma go osoba, której zamierzamy go przekazać. Plusem tego rozwiązania jest brak opodatkowania od czynności polegającej de facto na przekazaniu spadku.
Jeżeli natomiast już mamy wydane stwierdzenie nabycia spadku albo akt poświadczenia dziedziczenia, pozostaje nam już tylko dział spadku.
Dział spadku jest to podział majątku spadkowego między spadkobierców. Może się odbyć w trybie umownym (np. umowa darowizny, sprzedaży) albo sądowym. W trybie umownym można sobie przekazać dowolną część spadku, w trybie sądowym reguluje się kwestię podziału majątku spadkowego całościowo.
Czy trzeba płacić podatek od spadku po rodzicach?
W przypadku nabycia spadku po rodzicach nie trzeba płacić podatku. Jednak, aby zachować zwolnienie, należy złożyć w odpowiednim terminie zgłoszenie nabycia spadku do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Termin ten wynosi 6 miesięcy. Biegnie od uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo od wydania przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia.
W przypadku natomiast działu spadku, jeżeli w jego wyniku nastąpią przesunięcia majątkowe powodujące zmiany wartości nabytego spadku w stosunku do udziałów spadkowych, opodatkowanie rozpatruje się odrębnie dla każdego takiego przesunięcia. W takich przypadkach zalecane jest uzyskanie porady podatkowej co do konkretnego stanu faktycznego i związanych z nim obowiązków podatkowych.