• o stwierdzenie nabycia spadku,
• o dział spadku (podział majątku),
• zachowek,
• odrzucenie spadku przez małoletniego,
• i inne.

Sprawdź odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

Stwierdzenie nabycia spadku

Jak stwierdzić nabycie spadku?

Aby stwierdzić nabycie spadku, potrzebujesz prawomocnego postanowienia sądowego albo aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza.

Co potrzebuję żeby sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia?

Najbardziej istotnym elementem jest obecność u notariusza wszystkich spadkobierców, zarówno testamentowych, jak i ustawowych. Natomiast jeśli jest to niemożliwe, konieczne będzie wszczęcie sprawy sądowej o stwierdzenie nabycia spadku.

Przyjęcie lub odrzucenie spadku

Spadek jest zadłużony. Co mogę zrobić?

W takiej sytuacji w terminie 6 miesięcy od dowiedzenia się o powołaniu do dziedziczenia można odrzucić spadek. Wówczas bowiem zachodzi fikcja, jakby spadkobierca nie dożył śmierci spadkodawcy. Nie odpowiada on zatem za długi spadkowe, ale także nie dziedziczy żadnego majątku.

Co oznacza dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza?

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza wiąże się z ograniczeniem odpowiedzialności za ewentualne długi spadkowe. Za długi te odpowiada się bowiem tylko do wartości aktywów spadkowych. Jednak, co istotne, jest to odpowiedzialność nie tylko ze spadku, ale także ze swojego majątku. Ograniczenie to dotyczy bowiem tylko wysokości odpowiedzialności.

Co uchyla odpowiedzialność z dobrodziejstwem inwentarza?

Odpowiedzialność tą uchyla brak wykazu albo spisu inwentarza. Ponadto jeśli spis albo wykaz jest nierzetelny, spadkobierca będzie odpowiadał za długi spadkowe bez ograniczeń. Oprócz powyższego, aby chronić się przed ewentualnymi roszczeniami wierzycieli, spadkobierca będzie musiał każdorazowo zgłosić stosowny zarzut ograniczenia swojej odpowiedzialności.

Czy odrzucenie spadku rozciąga się na dzieci?

Odrzucenie spadku powoduje skutek taki, jakby potencjalny spadkobierca nie dożył śmierci spadkodawcy. Wówczas zatem co do zasady rozpocznie się 6-miesięczny termin na odrzucenie spadku dla dzieci tego spadkobiercy. Żeby odrzucić spadek w imieniu małoletnich dzieci, konieczna będzie zgoda sądu opiekuńczego.

Przegapiłem termin na odrzucenie spadku. Co mogę zrobić?

Jeżeli w terminie nie można było się dowiedzieć o zadłużeniu spadku, być może będzie możliwe tzw. uchylenie się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Jeżeli takie uchylenie się zatwierdzi również sąd, będzie możliwe odrzucenie spadku nawet po 6-miesięcznym terminie.

Dział spadku

Na czym polega dział spadku?

Dział spadku jest to nic innego jak podział majątku spadkowego między spadkobierców.

Czy działu spadku trzeba dokonać w sądzie?

Nie. Możliwy jest także umowny dział spadku. Umowny dział spadku może również obejmować wydzieloną część spadku.

Niektórzy spadkobiercy otrzymali darowizny. Czy to będzie miało wpływ na dział spadku?

Istotne jest czy darowizna podlega zaliczeniu na schedę spadkową danego spadkobiercy. Taka darowizna bowiem będzie miała wpływ na mniejszy udział tego spadkobiercy przy dziale spadku.

Czy roszczenie o dział spadku ulega przedawnieniu?

Roszczenie o dział spadku nie ulega przedawnieniu.

Nieruchomość jest współwłasnością małżonka spadkobiercy. Czy wspólność majątkowa małżeńska ma wpływ na dział spadku?

W takim przypadku do działu spadku może być również wymagane dodatkowe postępowanie o podział majątku wspólnego małżeńskiego.

Zachowek

Komu nie należy się zachowek?

Należy pamiętać, że zachowek należy się tylko zstępnym, małżonkowi i rodzicom spadkodawcy. Tym samym zachowek nie należy się rodzeństwu czy dziadkom, tudzież innym krewnym spadkodawcy.

Czy darowizna ma wpływ na zachowek?

Otrzymanie darowizny od spadkodawcy za jego życia może mieć istotny wpływ na roszczenie o zachowek. W niektórych przypadkach może ono nawet całkowicie zniweczyć roszczenie o zachowek.

Jakie jest przedawnienie zachowku?

Roszczenie o zachowek podlega przedawnieniu. Co do zasady termin przedawnienia wynosi pięć lat od ogłoszenia testamentu.

Czy możliwe jest żądanie zachowku przy dziedziczeniu ustawowym?

Roszczenie o zachowek przy dziedziczeniu ustawowym (braku testamentu) jest w niektórych sytuacjach możliwe. Ma to miejsce np. wówczas, gdy spadkodawca za życia rozdał swój majątek, a spadkobierca ustawowy przez to nie może otrzymać należnego mu zachowku.

Co zrobić, żeby wyeliminować możliwość dochodzenia roszczenia o zachowek?

Najprostszym rozwiązaniem jest umowa o zrzeczenie się dziedziczenia. Musi być jednak ona zawarta jeszcze za życia spadkodawcy. Skutki tej umowy rozciągają się także na zstępnych spadkobiercy.

Prawo spadkowe – inne częste pytania

Czy testament notarialny jest ważniejszy od testamentu w innej formie?

Testament notarialny nie jest ważniejszy od testamentu w innej formie. Taki testament może być bowiem uchylony późniejszym testamentem, nawet w zwykłej formie pisemnej.

Jak wyceniana jest darowizna w sprawie o dział spadku i o zachowek?

Przedmiot darowizny może zostać wyceniony przez biegłego sądowego rzeczoznawcę. Istotne jest przy tym, że wyceny dokonuje się: według cen aktualnych, a według stanu z chwili dokonania darowizny.

Jak sprawdzić czy po danej osobie toczyło się postępowanie spadkowe?

Przede wszystkim warto sprawdzić Rejestr Spadkowy. Powinien on bowiem zawierać dane o postępowaniach spadkowych dla orzeczeń od 2016 roku i aktów poświadczenia dziedziczenia od 2009 roku. Informacji takiej nie znajdziemy natomiast, jeśli mamy do czynienia ze spadkiem, który pozostawiła osoba zmarła wcześniej. Wówczas powinniśmy się zatem zwrócić z zapytaniem do Sądu Rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania osoby zmarłej.

Co jeśli akt zgonu nie zawiera daty śmierci, a jedynie datę znalezienia zwłok?

Akt zgonu bez daty śmierci, a zawierający jedynie datę znalezienia zwłok, może sprawiać problem. Jest tak zwłaszcza wtedy, gdy w zależności od przyjęcia przypuszczalnej daty śmierci zastosowanie znajdują różne przepisy prawa spadkowego. W takiej sytuacji można próbować uzupełnić akt zgonu o datę śmierci w postępowaniu administracyjnym, a następnie sądowym. W przypadku oddalenia wniosku o uzupełnienie aktu zgonu, należy ocenić czy w badanym przypadku brak daty śmierci może mieć rzeczywiście wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Jeżeli nie, to Sąd spadku powinien wydać orzeczenie pomimo braku ustalenia dokładnej daty zgonu.